1. Khái niệm cơ bản về đầu tư chứng khoán

1.1 Đầu tư chứng khoán là gì? 

Đầu tư chứng khoán là quá trình mà bạn mua và bán các loại tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư và các sản phẩm tương tự khác trên thị trường chứng khoán để tạo ra lợi nhuận. Người đầu tư mua những tài sản này thông qua các sàn giao dịch chứng khoán để tận dụng sự biến động giá cả và các cơ hội sinh lời từ thị trường tài chính. Đầu tư chứng khoán đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng, theo dõi thị trường, và khả năng đánh giá rủi ro để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.

1.2 Thị trường chứng khoán hoạt động như thế nào? 

Thị trường chứng khoán hoạt động thông qua việc đầu tư cổ phiếu đã niêm yết trên các sàn giao dịch. Quá trình này có thể thực hiện trực tuyến thông qua các nhà môi giới được cấp phép. 

Sau khi lựa chọn được nhà môi giới phù hợp, bạn sẽ cần tạo tài khoản trực tuyến trên nền tảng của họ. Nền tảng này có thể là ứng dụng di động hoặc trang web trên máy tính. Chọn một ứng dụng có giao diện trực quan, dễ sử dụng và hỗ trợ nhiều tính năng là quan trọng để trải nghiệm đầu tư của bạn thuận lợi hơn.

Khi đã có tài khoản giao dịch chứng khoán, bạn có thể bắt đầu thực hiện các giao dịch đầu tư của mình.

1.3 Lợi nhuận của việc đầu tư chứng khoán đến từ đâu? 

Lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán chủ yếu phát sinh từ ba nguồn chính sau:

1.3.1 Chênh lệch giữa giá mua và giá bán:

• Công thức tính lợi nhuận: Lợi nhuận = (giá mua – giá bán) số lượng cổ phiếu - (thuế + phí giao dịch). 
• Khi giá bán thấp hơn giá mua thì bạn sẽ lỗ nếu đang giữ tài sản đó. Ngược lại, khi giá bán cao hơn giá mua thì bạn sẽ thu được lợi nhuận. Thuế và phí giao dịch sẽ phụ thuộc vào công ty chứng khoán và môi giới bạn sử dụng để mở tài khoản giao dịch.
• Thông tin về lợi nhuận sẽ được hiển thị trực tiếp trên mục tài sản, không đòi hỏi nhà đầu tư thực hiện bất kỳ tính toán thêm nào.

1.3.2 Lợi nhuận từ trái tức:

Khi sở hữu trái phiếu, nhà đầu tư trở thành người cho doanh nghiệp vay tiền. Lợi nhuận từ trái phiếu đến từ lãi suất mà doanh nghiệp trả hàng năm cho nhà đầu tư. Mức trái tức nhận được không phụ thuộc vào kết quả sản xuất kinh doanh của công ty mà được công bố rõ khi phát hành.

1.3.3 Lợi nhuận từ cổ tức:

Cổ tức là khoản lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc các loại tài sản khác.

1.4 Các hình thức đầu tư chứng khoán

1.4.1 Đầu tư quỹ mở 

Quỹ mở tập trung vào nhiều cổ phiếu từ các công ty có tính chất tương đồng, chẳng hạn như trong cùng một ngành, cùng quy mô, hoặc cùng thị trường. Đơn vị quỹ có thể được mua bán như cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Do tính đa dạng của quỹ, việc đầu tư vào quỹ giúp bạn đa dạng hóa danh mục đầu tư ngay từ ban đầu. Điều này làm cho đầu tư vào quỹ mở trở nên phù hợp, đặc biệt là với những người mới bắt đầu.

Việc chọn quỹ mở để đầu tư thường dễ dàng hơn so với việc chọn lựa cổ phiếu riêng lẻ. Với sự đa dạng nên quỹ mở thường có độ rủi ro thấp hơn. Lợi nhuận từ đầu tư vào quỹ mở sẽ là lợi nhuận bình quân của các cổ phiếu thành viên trong quỹ. Nếu một công ty có kết quả kinh doanh xuất sắc hơn so với các thành viên khác, bạn sẽ không nhận được lợi nhuận vượt trội từ công ty đó, mà sẽ là mức lợi nhuận bình quân của toàn ngành.

1.4.2 Đầu tư cổ phiếu 

Đầu tư cổ phiếu là quá trình mua bán các đơn vị cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Chiến lược thông thường là mua cổ phiếu khi giá thấp và bán khi giá tăng. Cổ phiếu thường được giao dịch theo lô và mức giá một lần mua thường phải đạt từ 1-2 triệu đồng trở lên.

Tuy cổ phiếu mang lại cơ hội lợi nhuận ổn nhưng cũng đi kèm với độ rủi ro. Lợi nhuận từ cổ phiếu phụ thuộc vào nhiều yếu tố khó dự đoán trước được.

Cách chính để có lợi nhuận từ cổ phiếu là thực hiện mua ở giá thấp và bán ở giá cao. Tuy nhiên, việc quyết định thời điểm mua và bán đôi khi là một thách thức, đặt ra nhiều trăn trở cho nhà đầu tư.

Ngoài ra, nhà đầu tư còn có thể nhận cổ tức từ việc sở hữu cổ phiếu. Cổ tức có thể được trả dưới dạng tiền mặt hoặc cổ phiếu, phụ thuộc vào quyết định của công ty sau khi trừ các khoản nợ, thuế và các chi phí khác.

Quyết định mua cổ phiếu nào là một câu hỏi quan trọng và phức tạp. Có nhiều nguồn thông tin như dự báo tài chính, báo cáo thị trường và chuyên gia tài chính có sẵn để hỗ trợ quá trình ra quyết định. Thời điểm nào nên bán cổ phiếu phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư cụ thể của bạn. Một số nhà đầu tư sẽ bán cổ phiếu khi đạt được một mục tiêu lợi nhuận cụ thể, trong khi những người khác có thể giữ cổ phiếu trong thời gian dài hơn và chỉ bán khi cần thanh khoản.

1.4.3 Đầu tư trái phiếu 

Trái phiếu và cổ phiếu khác biệt ở điểm trái phiếu đại diện cho một khoản nợ mà bạn cho công ty mượn để họ có vốn kinh doanh. Khi công ty thu được doanh thu (không cần phải có lời), họ phải trả trái tức cho nhà đầu tư, tức là bạn.

Thường mỗi năm hoặc mỗi nửa năm, công ty sẽ trả trái tức cho những người nắm giữ trái phiếu. Khi trái phiếu đáo hạn, bạn sẽ nhận lại số vốn ban đầu cùng với số tiền đã tích lũy từ trái tức.

Mặc dù lợi nhuận từ trái phiếu không cao, nhưng thường sẽ không thấp hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng. Do đó, trái phiếu mang lại nguồn thu nhập thụ động và thường được xem là một lựa chọn an toàn hơn trong khi tránh được sự biến động của thị trường.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trái phiếu không hoàn toàn không có rủi ro. Bởi vì đây là khoản nợ, nếu công ty gặp khó khăn, có thể không đảm bảo khả năng trả nợ đầy đủ.

2. Chi tiết các bước đầu tư chứng khoán

• Bước 1: Nắm vững kiến thức: Trước khi bắt đầu đầu tư, bạn cần phải nắm vững kiến thức về thị trường chứng khoán, các loại tài sản tài chính khác nhau, cơ bản về đầu tư, và các chiến lược đầu tư khác.
• Bước 2: Xác định mục tiêu đầu tư: Bạn cần xác định mục tiêu đầu tư của mình, bao gồm mức độ rủi ro mà bạn sẵn lòng chấp nhận, khoản thời gian bạn muốn đầu tư, và mục đích tài chính cụ thể của bạn. 
• Bước 3: Thực hiện nghiên cứu và phân tích: Trước khi quyết định đầu tư vào một loại tài sản cụ thể, bạn cần phải tiến hành nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng về công ty, ngành công nghiệp, hoặc thị trường mà bạn quan tâm.
• Bước 4: Lập kế hoạch đầu tư: Dựa trên mục tiêu đầu tư và kết quả phân tích, bạn cần lập kế hoạch đầu tư bao gồm việc xác định danh mục đầu tư, phân bổ tài sản, và lựa chọn các công cụ đầu tư phù hợp. 
• Bước 5: Mở tài khoản đầu tư: Sau khi đã lập kế hoạch đầu tư, bạn cần mở một tài khoản đầu tư thông qua một công ty chứng khoán hoặc một ngân hàng có dịch vụ giao dịch chứng khoán. 
• Bước 6: Đặt lệnh giao dịch: Khi tài khoản đã được mở, bạn có thể đặt các lệnh giao dịch mua bán tài sản tài chính trên thị trường chứng khoán thông qua môi giới của mình. 
• Bước 7: Theo dõi và đánh giá: Sau khi đã đầu tư, bạn cần theo dõi và đánh giá hiệu suất của danh mục đầu tư của mình để đảm bảo rằng nó đang phù hợp với mục tiêu đầu tư ban đầu và điều chỉnh nếu cần.
• Bước 8: Tối ưu hóa danh mục: Dựa trên kết quả theo dõi và đánh giá hiệu quả của hoạt động đầu tư chứng khoán.

Đối với việc mua chứng khoán thì nay dễ dàng hơn khi đã có Sàn Đầu Tư thông qua Gembankvn giúp kết nối nhà đầu tư cá nhân với các công ty quản lý quỹ, ngân hàng và doanh nghiệp. Khách hàng giữ vai trò chủ sở hữu tài khoản đầu tư, có toàn quyền quyết định và hưởng lợi ích hợp pháp theo quy định của pháp luật.

3. Lợi ích của việc đầu tư chứng khoán là gì?

3.1 Tích lũy một nguồn quỹ lâu dài 

Thị trường chứng khoán ở Việt Nam đang phát triển nên có thể chưa được coi là đầu tư đáng tin cậy cho mục tiêu lâu dài, nhưng nó đã có nền tảng và ngày càng chín chắn. Với sự đầu tư đều đặn và mục tiêu dài hạn, đầu tư chứng khoán có thể mang lại lợi nhuận ổn và hiệu ứng lợi nhuận kép trong tương lai.

3.2 Tạo ra nhiều nguồn thu nhập thụ động 

Các sản phẩm như đầu tư trái phiếu hay quỹ mở có thể đáp ứng nhu cầu tích lũy và tạo thu nhập thụ động với số vốn đầu tư khá linh hoạt. Đầu tư vào chứng khoán là lựa chọn phù hợp cho những người có thu nhập ổn định nhưng không đủ tiền để đầu tư vào bất động sản hoặc vàng.

3.3 Nâng cao khả năng đánh giá tài chính và xử lý rủi ro 

Có thể bạn từng muốn đặt toàn bộ tiền vào tiết kiệm hoặc tích lũy để mua bất động sản nhưng chưa biết kết quả có lời hay không.

Các bài học từ đầu tư mang lại nhiều giá trị trong quản lý tài chính cá nhân. Từ trải nghiệm đầu tư, bạn có thể hiểu rõ hơn về khả năng chịu được rủi ro của mình và điều chỉnh phân bổ tiền bạc để tránh những biến động khó lường.

3.4 Bổ sung thêm các kiến thức về tài chính 

Khi đầu tư thì việc hiểu về tài chính kinh tế là quan trọng để giúp nắm bắt tại sao thị trường có những biến động đó. Điều này không chỉ giúp tích lũy tài chính mà còn tích lũy trải nghiệm và kiến thức, hỗ trợ trong việc đưa ra các quyết định quan trọng trong cuộc sống.

4. Kết

Mong rằng sau bài viết này, bạn đã có được một vài kiến thức cơ bản về đầu tư chứng khoán và cách đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu. Từ đó, bạn sẽ cảm thấy tự tin hơn khi tiếp cận với một hình thức đầu tư mới này. Sàn Đầu Tư qua website Gembankvn chính là nơi thuận lợi và an toàn nhất dành cho những người mới biết đầu tư. Hãy tham khảo qua Sàn Đầu Tư và lựa chọn cho mình một kênh đầu tư chứng khoán an toàn và phù hợp nhất nhé!