Thiên nhiên mang lại lợi ích sức khỏe thể chất và tinh thần

Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới về "Không gian xanh và Sức khỏe tinh thần" khẳng định thời gian dành cho thiên nhiên, kể cả trong đô thị hay ngoại ô, giúp cải thiện tâm trạng, khả năng tư duy và sức khỏe tâm thần. 

Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc tiếp xúc với rừng, công viên, vườn hoặc bờ biển thậm chí có thể giảm thiểu tác động tâm lý của biến đổi khí hậu, hỗ trợ hoạt động thể chất, đồng thời thư giãn và bỏ lại căng thẳng hàng ngày trong một thời gian.

Theo chuyên gia tâm lý học Patricia Hasbach (Oregon, Mỹ), tiếp xúc với thiên nhiên giúp con người cảm nhận được mình là một phần của điều gì đó lớn lao hơn. 

Theo National Geographic, có nhiều cách thiên nhiên mang lại lợi ích cho sức khỏe tâm lý và thể chất của chúng ta. Một nghiên cứu gần đây khảo sát hơn 16.000 người ở 18 quốc gia cho thấy những người sống trong môi trường xanh hoặc gần biển có mức hạnh phúc tổng thể tích cực cao hơn.

Ngoài ra, những người thường xuyên đến những không gian xanh với mục đích giải trí sẽ cảm thấy tốt hơn và ít bị căng thẳng về tinh thần hơn.

Một nghiên cứu khác được công bố năm ngoái trên tạp chí Y học Nghề nghiệp & Môi trường cho thấy những người đến thăm không gian xanh ít nhất 5 lần mỗi tuần có xu hướng ít sử dụng thuốc hướng thần, hạ huyết áp và thuốc chống hen suyễn hơn so với những người dành ít thời gian hơn cho thiên nhiên.

Những lợi ích về tinh thần và cơ thể không dừng lại ở đó. Ví dụ điển hình là phong tục "tắm rừng" của người Nhật, nghĩa là việc đi bộ chậm rãi trong rừng và hít thở phytoncides, những hợp chất thơm từ cây cối. Việc này giúp giảm huyết áp, chứng trầm cảm và nâng cao sức khỏe tâm thần. 

Một phân tích quốc tế cho thấy những người có sức khỏe tâm thần tốt thường dành thời gian ở các khu vực ven biển và thiên nhiên từ khi còn nhỏ.

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Frontiers in Psychology vào năm 2019 đã chỉ ra rằng, trẻ em sau những chuyến đi dạo giữa thiên nhiên thể hiện phản ứng nhanh nhẹn và sự tập trung vững vàng hơn so với khi chúng chỉ di chuyển qua các khu vực đô thị. 

Không chỉ vậy, việc gắn bó với thiên nhiên còn cho phép tâm trí bạn được tự do mơ mộng và suy tư. Trong vòng tay của thiên nhiên, con người thường tìm thấy không gian để suy ngẫm về những vấn đề tâm linh và ý nghĩa của cuộc sống. 

Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng việc ngắm nhìn các hình dạng tự nhiên như lá dương xỉ, hoa, đỉnh núi hoặc những con sóng, có thể kích thích hoạt động sóng alpha trong não. Đây là những sóng não liên quan đến trạng thái thư giãn nhưng vẫn giữ được sự tỉnh táo và tập trung, giúp con người cảm thấy bình yên và sáng suốt.

Khi hòa mình vào thiên nhiên, con người có xu hướng sống chậm lại. Sự chậm lại này là cơ hội để giác quan được đánh thức, mang lại trạng thái hoàn toàn hiện hữu trong từng khoảnh khắc.

Phương pháp trị liệu từ thiên nhiên

Âm thanh từ thiên nhiên, như tiếng chim hót, tiếng gió thổi và dòng nước chảy, không chỉ là nhạc điệu êm dịu cho tai mà còn là bài hòa âm cho tâm hồn.

Nghiên cứu chỉ ra rằng những âm thanh này giúp giảm bớt căng thẳng, xua tan nỗi buồn. Trong đó, tiếng nước chảy có ảnh hưởng tích cực nhất đối với việc cải thiện tâm trạng, tiếng chim hót đóng vai trò quan trọng trong việc giảm căng thẳng và cảm giác phiền muộn.

Không những thế, nhiều nghiên cứu cho thấy việc hít thở các hợp chất hữu cơ bay hơi, chẳng hạn như limonene và pinene trong không gian rừng cây, có thể làm giảm mệt mỏi tinh thần, kích thích sự thư giãn và nâng cao hiệu suất nhận thức cũng như tâm trạng. 

Hoạt động ngoài trời như đi bộ, chạy bộ, đạp xe hoặc làm vườn, khi kết hợp với cảnh quan tự nhiên, có thể tăng cường lợi ích cho sức khỏe.

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Environmental Research vào năm 2020 đã phát hiện ra rằng nhân viên văn phòng đi bộ trong không gian xanh 20 phút/ngày cảm thấy tâm trạng cải thiện hơn so với việc đi bộ trong không gian đô thị trong cùng khoảng thời gian.

Theo Eileen Anderson, nhà nhân chủng học y tế và tâm lý (Cleveland, Mỹ), nghiên cứu gợi ý chúng ta nên dành ít nhất 2 giờ/tuần trong môi trường xanh và gần nước, tuy nhiên, thực tế chỉ vài phút hòa mình vào không gian thiên nhiên cũng đủ để nâng cao tâm trạng và khả năng nhận thức.

Việc nắm bắt những khoảnh khắc ngắn ngủi và đắm chìm trong thiên nhiên mỗi khi có dịp có thể tác động sâu sắc đến tinh thần, sức khỏe thể chất.

Nghỉ ngơi giữa thiên nhiên cũng là cách tuyệt vời để tái tạo năng lượng và tinh thần. Đồng thời, đưa thiên nhiên vào không gian sống qua những chậu cây xanh tươi, những bức tranh phong cảnh hùng vĩ, hay những bức ảnh bình yên của biển cả, sẽ đem lại cảm giác bình an và hài hòa. 

Hơn nữa, sự kết hợp của những mùi hương dịu nhẹ từ hoa cỏ và tinh dầu thiên nhiên như oải hương, hồng, chanh, hay hương thảo, sẽ làm sống dậy không gian, tạo nên một trải nghiệm đầy sức sống và gần gũi với thiên nhiên.

Nếu nhà bạn nằm gần rừng, công viên, vườn hoa, hay bờ biển, việc mở cửa sổ để đón nhận những âm thanh dễ chịu từ tiếng chim hot hay tiếng sóng vỗ là một lựa chọn tuyệt vời. Nếu không, bạn có thể sử dụng các ứng dụng mang âm thanh của thiên nhiên như tiếng chim, tiếng mưa, hay tiếng sóng biển vào trong nhà. Đây cũng là một giải pháp được các chuyên gia khuyến nghị.